လူမႈေရးအားေကာင္းတဲ့အရည္အခ်င္း ဆိုတာ..
စာေရးခ်င္ေနတဲ့စိတ္ေတြ မ်ားေနတယ္။ ေရးခ်င္တာေတြလည္း အမ်ားႀကီးပါပဲ။ တကယ္လည္း မေရးျဖစ္ပါဘူး။ အႀကိဳက္ျဖစ္တာေလးတခု ေခါင္းထဲမွာ ေပၚေနတာကို ေျပာခ်င္ပါတယ္။ လူမႈေရးအားေကာင္းျခင္း လို႕ ဆိုရမဲ့ ေခါင္းစဥ္ေလးပါ။
ေမာင္ နီ က လူမႈေရးအားေကာင္းတယ္ ။ မျဖဴက လူမႈေရး အားေကာင္းတယ္ ဆိုၿပီး ၾကားရေလ့ရွိပါတယ္။ ဒီလိုၾကားလိုက္တာနဲ႕ မသိစိတ္မွာ လက္ခံလိုက္မိတာက အဲလိုအသိအမွတ္ျပဳခံရသူဟာ လူမႈေရးဘက္မွာ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့သူလို႕ အလိုလို နားလည္လိုက္ပါတယ္။ သူ႕မွာ ဘယ္သူမွ မခိုင္းပါပဲ အလိုလို ကူညီခ်င္တဲ့ စိတ္ဓါတ္ ပါေနတယ္လို႕ တၿပိဳင္တည္း နားလည္ပါတယ္။ ဘာသာရပ္စကားနဲ႕ ေျပာမယ္ဆိုရင္ လူမႈဝန္ထမ္းစိတ္ဓါတ္ လို႕ ဆိုရပါမယ္။ လူမႈေရး အားေကာင္းတယ္ ဆိုတဲ့လူကေတာ့ သူ႕ရဲ႕ ပင္ကိုယ္စိတ္ကေနကိုယ္ လိုလိုလားလား နဲ႕ အရံူးအျမတ္ အမည္နာမ ဂုဏ္ ေတြ မလိုပဲ လိုခ်င္ကိုင္ခ်င္စိတ္ ပင္ကိုယ္ေရခံေျမခံ အားေကာင္းတဲ့ စိတ္ဓါတ္ ရွိေနတာေလးေတြပါ။ တကယ့္ကို မြန္ျမတ္လွတဲ့ စိတ္ထားပါ။ လူတိုင္းမွာ ရွိဖို႕လြယ္ပါတယ္။ ဘယ္လို ကိစၥေလးေတြလည္း ဆိုရင္ ရပ္ေရးရြာေရးထဲ မခိုင္းရပါပဲ သြားေရာက္ကူညီတာမ်ိဳး. တစံုတေယာက္က လမ္းမသိပဲျဖစ္ေနရင္ ေျပာျပခ်င္တာမ်ိဳး သူမ်ားခံစားခ်က္ကို နားေထာင္ရင္း အားေပးကူညီတာမ်ိဳးေတြပါ..။ ကြ်န္မျဖတ္သန္းခဲ့ရတဲ့ အေတြ႕အႀကံဳအရေတာ့ ျမန္မာလူမ်ိဳးစု အမ်ားစုကေတာ့ ဒီလိုစိတ္ေတြ သိပ္အားသန္ၾကပါတယ္။ ကူညီခ်င္တဲ့ စိတ္အားေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ေခတ္တိုင္းမွာ ရွိေနတယ္. ခ်စ္စရာလည္း ေကာင္းတယ္။ ဒီအခ်က္ကိုေတာ့ …လူမႈအားေကာင္းတဲ့ အျပဳအမူ… လို႕ေခၚပါတယ္။ နံပါတ္ (၁) အေရးပါတဲ့ အခ်က္ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ လူမႈေရး အားေကာင္းတဲ့လူဆိုတာ ဒီအခ်က္ကေလးတခု တည္းပဲလို႕ ထင္မွတ္ေနတဲ့ ကြ်န္မအတြက္ ေနာက္ထပ္အခ်က္ေတြ က်န္ေနေသးတယ္ ဆိုတာ ကို ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ သတိေပးရင္း က်န္တဲ့အခ်က္ေတြကိုပါ မွ်ေဝခ်င္တာပါ။ က်န္တဲ့အခ်က္မ်ားကေတာ့
၂ ...။ နားလည္ခံစားေပးတက္ျခင္း
နားလည္ခံစားေပးတက္ဖို႕ဆိုတာ တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြမွာ လြယ္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ .. မလွ အေဖ ဆံုးသြားတယ္ ေမာင္နီ ေျမြကိုက္ခံရတယ္ဆိုပါစို႕ သနားမယ္ .. ႏိုင္သေလာက္ ဝိုင္းလုပ္ေပးၾကပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနရာတိုင္းမွာ ခံစားေပးတက္ဖို႕ဆိုတာခက္တယ္။ တခါတေလ ကိုယ္လက္မခံခ်င္တာမ်ိဳး ေတြ႕ႀကံဳရတဲ့အခါမွာေပါ့။ ဒီကေန႕ေခတ္ႀကီးမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ သိပ္မ်ားပါတယ္။ မျမင္ခ်င္တာေတြ မၾကားခ်င္တာေတြ အမ်ားႀကီး ေန႕စဥ္ ႀကံဳေနရတက္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ကိုယ္နဲ႕ ခင္မင္ ရင္းႏွီးတဲ့ သူတေယာက္ ေယာက္ရဲ႕ သားသမီး. အိမ္မွာအေနနည္းတယ္..မိဘစကားနားမေထာင္ဘူး လို႕ ၾကားမိထားတယ္ ဆိုပါစို႕.. ဒီကေလးကို ဘယ္လို ကိုယ္က တုန္႕ျပန္မလဲ ..ဘယ္လို နားလည္ေပးမလဲ သိပ္အေရးႀကီးပါတယ္။ ကိုယ့္ဘက္ကၾကည့္ရင္ သိပ္လြယ္ပါတယ္။ အမ်ားေျပာသလိုပဲ ဆိုးတဲ့ကေလးတေယာက္လို႕ သတ္မွတ္ေခၚလိုက္ရံ႔ုပါပဲ ဒီ့ထက္မပိုပါဘူး။ ဒါဆိုရင္ လူမႈေရး အားနည္းသြားတယ္လို႕ယူဆရပါတယ္။ အကယ္၍ ကိုယ္ကသာ လူမႈေရးအားေကာင္းတဲ့ လူတေယာက္ျဖစ္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ ဒီလိုမေတြးပါဘူး။ ကေလးဘာခံစားေနရလဲ .. သူ႕ေနရာကသာဆိုရင္ ဆိုၿပီး ဝင္ခံစားတက္ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ လြယ္လြယ္နဲ႕ ေကာက္ခ်က္မခ်သလို အျပစ္တင္လည္း မေစာပါဘူး။ ျမန္မာလို လွေအာင္ေျပာရင္ ကိုယ္ခ်င္စာတရား ထားတက္မႈ ပါပဲ။ ကိုယ္ခ်င္စားတရား ထားတယ္ဆိုတာ နိမ့္သူ ျမင့္သူ ခ်စ္သူ ေတြ အတြက္ ပဲ မဟုတ္ပဲ ..ဘယ္သူ႕အေပၚမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ နားလည္စာနာတက္တဲ့ စိတ္ကေလး အျခားဘက္ကေန ဝင္ခံစားေပးတက္တာမ်ိဳးကို ေခၚမလားပဲ။ ကေလး နဲ႕ သူ႕မိဘမ်ားကို အသံုးမက်ဘူးလို႕ အျပစ္တင္ေနမဲ့အစား ကေလးဘက္ မိဘဘက္ကေန ဝင္ခံစားေပးတာမ်ိဳးၾကေတာ့ခက္ပါလိမ့္မယ္။ လုပ္ဖို႕လြယ္သလားေမးရင္ မလြယ္ဘူး။ ခက္တယ္။ က်ိဳးစားၿပီးလုပ္ရင္ အျခားဘက္တခုကို အေကာင္းျမင္ေပးတက္တာေလးေတြ ျဖစ္လာတက္တယ္။ ဒီစိတ္အားေကာင္းေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးရင္ ရမယ္ထင္ပါတယ္။ ေက်ာင္းဖြင့္ပဲြတုန္းက ပီအိတ္ခ်္ဒီ ေက်ာင္းသားတေယာက္ေျပာတာကို သတိယပါတယ္။ သိပ္ေကာင္းတဲ့ ဥပမာေလးပါ။ သူေျပာတာက ေနာ္ေဝးမွာ လူအမ်ားႀကီး အသတ္ခံလိုက္ရတာကို သနားေနတာထက္ က်န္ေနသူေတြ တေယာက္အေပၚ တေယာက္ ဘယ္လိုနားလည္စာနာ ေထာက္ထားမလဲ ေဖးမၾကမလဲ ဆိုတာ ပိုအေရးႀကီးပါတယ္တဲ့ ။ဘက္ႏွစ္ဘက္က ၾကည့္ေပးတက္ေအာင္ က်ိဳးစားျခင္းလို႕ နားလည္ပါတယ္။ ေျပာရင္လြယ္တယ္ လုိက္လုပ္ရတာခက္လွပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တခ်ိဳ႕က ေျပာပါတယ္။ ေသမွ မလြမ္းနဲ႕တဲ့။
၃..။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ထိမ္းခ်ဳပ္တက္တာ
လူတခ်ိဳ႕မွာ ကိုယ့္အတြက္ ကိုယ့္အတြက္ လုိ႕ပဲ ေတြးေနသလို တကယ္လည္း ကိုယ့္အတြက္ပဲဆိုကာ နင္ပဲငဆ လုပ္တာမ်ိဳးေတြ ရွိတက္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ကိုယ့္လိုအင္ကို ထိမ္းခ်ဳပ္ရတာ ခက္ပါတယ္။ ဥပမာ စကားအရမ္းေျပာခ်င္တဲ့သူဟာ သူမ်ားအလွည့္ကို ေစာင့္ဖို႕ထက္ ကိုယ္ေျပာခ်င္တာကိုပဲ မနားတမ္း ေျပာတက္သလို သူမ်ားဘာေျပာသလဲဆိုတာလည္း နားေထာင္ဖို႕ အားနည္းတက္ပါတယ္။ ကိုယ့္အတြက္ပဲလို႕ စဥ္းစားတက္သူေတြဟာ သူမ်ားအတြက္ဆိုတာကို စဥ္းစားတာ သိပ္အားနည္းတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ လိုင္းကားစီးတယ္ဆိုပါစို႕။ အလယ္ေကာင္မွာ ေနရာရွိပါရလွ်က္နဲ႕ ေနာက္လူအတြက္ မစဥ္းစားပဲ ေရြ႕ေပးရမွာဝန္ေလးေနတက္တယ္။ ကားသမားေျပာလည္း ခပ္တည္တည္ပဲ မေရြ႕ဘူး (ေနာ္ေဝးမွာေတာ့ ကားသမားလည္း ေအာ္ေျပာတယ္. ကားရထားေမာင္းတဲ့ လူလည္း ေလာ္ႀကီးနဲ႕ေအာ္လည္း မေရြ႕တဲ့သူေတြ ရွိတယ္) ။ ေပကပ္ကပ္နဲ႕ ဆက္ေနတုန္းပဲ ။ေနာက္လူေတြလည္း ငါ့လိုပဲ ေနရာတခုေရာက္ဖို႕ ဒီကား..ရထား စီးမွျဖစ္မယ္ဆိုတဲ့ အသိတရားေလးတခု အားနည္းေနတက္ပါတယ္။ ငါ့အတြက္ င့ါအတြက္ ဆိုတာေတြ ပိုအားေကာင္းေနတက္တဲ့ သူေတြေပါ့။ ကိုယ္ကိုယ္ကိုယ္ ထိမ္းခ်ဳပ္ဖို႕ ခက္ေနတဲ့ အတၱက လြမ္းမိုးခံေနရတာမ်ားတယ္။ ဒါဟာလည္း လူမႈေရးအားနည္းတဲ့ အခ်က္တခုပါပဲ။
၄..။ ကိုယ္ေျပာ (လို) ခ်င္တာကို ေျပာဆိုတက္မႈ
ကိုယ္လုပ္ခ်င္တာေလးကိုလည္း ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳကာ လုပ္တက္ကိုင္တက္တာေလးေပါ့။ ဥပမာအားျဖင့္ အဖဲြ႕ေလးတခု (လူမႈေရး)လုပ္ငန္း မွာ ျဖည့္ဆည္းေပးခ်င္တဲ့ စိတ္ရွိတယ္ဆိုပါစို႕။ ဒါကို အက်ိဳးအျမတ္မတြက္ပဲ လိုလိုခ်င္ခ်င္ေလး ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳတာမ်ိဳးပါ။ ကိုယ္ေျပာခ်င္တာကို ရဲရဲဝ့ံဝံ့ တင္ျပေျပာဆိုတာမ်ိဳးေပါ့။ မရရင္ ရေအာင္ ေျပာတက္ဆိုတက္တာမ်ိဳးပါ။ ဒါေပမယ့္လည္း ကိုယ္ေျပာဆိုတာကေတာ့ အျပဳသေဘာ ေတာ့ ျဖစ္ရပါလိမ့္မယ္။ ဥပမာအားျဖင့္… ကိုယ့္က အဖဲြ႕ထဲမွာ ကိုယ့္စကားကို နားေထာင္တဲ့သူ မရွိျဖစ္ေနတယ္ဆိုပါစို႕။ ကိုယ့္အသံကို သူတို႕ကို သိေစခ်င္ရင္.. ကြ်န္မေျပာတာကို နားေထာင္ေစခ်င္တယ္.. ကြ်န္မခံစားရတာ လိုအပ္ေနတာ စသျဖင့္ ဘာေၾကာင့္လုပ္ခ်င္တယ္.. ျဖစ္သင့္တာက ဘာေၾကာင့္.. လုပ္ျဖစ္ရင္ ဘယ္လိုအက်ိဳးမ်ားမယ္ စတာမ်ိဳးေတြပါ။ ကိုယ္ကိုယ္ကိုယ္တိုင္က အျပဳသေဘာေဆာင္ ဦးေဆာင္တာမ်ိဳးျဖစ္တဲ့အျပင္ သူမ်ားေတြ ပါခ်င္လာေအာင္လည္း ေခၚေဆာင္ႏိုင္တဲ့ စြမ္းရည္စြမ္းပကားပါ။
၅..။ အရယ္အေမာ နဲ႕ သူမ်ားဆိုလိုတာကို သိတက္ျခင္း
လူအုပ္စုနဲ႕ ဆံုၾကတဲ့အခါမ်ိဳးမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ မိသားစုထဲမွာပဲျဖစ္ျဖစ္.. တျခားတဦးက ဆိုလိုတာကို နားလည္ၿပီး အရယ္အေမာနဲ႕ တုန္႕ျပန္တက္တာမ်ိဳးကေလး ဒီလူမႈေရး အားေကာင္းတဲ့ အခ်က္တခုျဖစ္မလားပါပဲ..။
ကြ်န္မသိသေလာက္ေတာ့ ဒီေလာက္ပါပဲ..လူမႈေရးအားေကာင္းတယ္ဆိုတာ တိက်တဲ့ အေျဖလို႕မရွိေပမဲ့ ဒီလိုအခ်က္ေလးေတြကေတာ့ ပါဝင္ေနတယ္လို႕ မွတ္သားရပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ လူမႈေရးအသိစိတ္ဓါတ္ အားေကာင္းတဲ့အရည္အခ်င္း ျပည့္ဝသူတေယာက္ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒီစိတ္ဓါတ္က ေလ့က်င့္ယူရင္ ရႏိုင္သလို ရွိၿပီးသားစိတ္ထားေကာင္းကိုလည္း ပံ့ပိုးေပးလိုက္ရင္ ေကာင္းတဲ့စိတ္ထားေလးေတြ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ ဒီသေဘာမွာေတာ့ အရံူးအႏိုင္ မရွိသလို အေပးအယူသေဘာလည္း မရွိဘူးလို႕ျမင္ပါတယ္။ သူ႕ဘာသာ အလိုအေလွ်ာက္ျဖစ္လာေလးေတြပါပဲ။ ခ်စ္စရာေကာင္းသလို အမ်ားအတြက္ ကိုယ့္အတြက္ ၾကည္ႏူးစရာ ခ်စ္စရာေကာင္းတဲ့ စရိုက္ေကာင္းတခုျဖစ္တယ္လို႕ ခံယူရင္း။
ဘာမွမေရးေသာ္လည္း ဘေလာ့ကို လာေနသူမ်ားရွိေနပါတယ္။ အားနာပါတယ္။ တကယ္လည္း မအားပဲျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီေန႕ေတာ့ အခိ်န္နဲနဲ ခ်မ္းသာတာနဲ႕ ထမင္းမစားပဲ (ေခါက္ဆဲြပဲစားကာ )စာထိုင္ေရးမိပါတယ္။ အခ်ိန္ယူကာ လာၾကသူမ်ား အားလံုးကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္..။
စာလာဖတ္သူမ်ားကို ေလးစားစြာျဖင့္
မေဗဒါ
( ၁၈.၁၁.၂၀၁၁)
ေယာက္
