ဆီနီဂယ္လ္ (Senegal) နိုင္ငံမွာ အျမင့္ေပ ၁၆၀ ရိွတဲ့ ေက်းရုပ္တုဟာ နိုင္ငံတကာေလ့လာသူေတြ၊ ဆီနီဂယ္ နိုင္ငံက အတိုက္အခံ နိုင္ငံေရး အဖဲြ႕အစည္းေတြ၊ ကမၻာ့သတင္းစာေတြမွာပါ အျငင္းပြားစရာ ျဖစ္လာ ရတယ္။ ဒီရုပ္ထုကေတာ့ ဗလေကာင္းေကာင္း၊ ႀကြက္သားေတြနဲ႔ ျပည့္ႏွက္ေနတဲ့ အမ်ိဳးသားတစ္ဦးက ရင္သား တစ္ျခမ္းေပၚေနတဲ့ သူ႕့အေနာက္ကေန ခ်ီတက္ေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးကို တဲြေခၚေနျပီး ကိုယ္တုံးလံုး ကေလးငယ္ကို ဘယ္ဘက္လက္နဲ့ ခ်ီျပီး ေရွ့ကိုဦးတည္ ခ်ီတက္ေနတဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ ဆိုဗီယက္ အင္ပိုင္ယာေခတ္က ပံုစံမ်ိဳးရုပ္ထုပါပဲ။ ဘာျဖစ္လို ့ အျငင္းပြားစရာျဖစ္ရသလဲ?
ရုပ္ထုအေႀကာင္း မေျပာခင္ ဆီနီဂယ္နိုင္ငံအေႀကာင္း နည္းနည္းေတာ့ ေျပာမွရမယ္။ ဆီနီဂယ္နိုင္ငံဟာ အာဖရိကအေနာက္ဖက္ျခမ္းမွာ ရိွျပီး၊ ဆိုရွယ္လစ္တစ္ပါတီ အာဏာရွင္ေအာက္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္ႀကာေနခဲ့ရျပီး အင္မတန္မွ ဆင္းရဲမဲြေတတဲ့ နိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ နိုင္ငံရဲ့ ျပည္ပပို ့ကုန္ဟာ ေျမပဲနဲ ့ငါး တင္ပို ့တဲ့နိုင္ငံျဖစ္ျပီး အလုပ္လုပ္နိုင္သူ လူဦးေရ တ၀က္ေလာက္ဟာ အလုပ္လက္မဲ့ေတြ ျဖစ္တယ္။ အာဏာရလာတဲ့ သမၼတ ၀ိတ္ဒ္ ( Wade) ဟာ ဒီမိုကေရစီ နည္းလမ္းတက်နဲ ့ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ မဲအမ်ားဆံုးနဲ ့အနိုင္ရလာတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ခ်စားမွု၊ ေဆြမ်ိဳးသားျခင္းေတြကိုသာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ ေပးထားမွု စတာေတြေႀကာင့္ အတိုက္အခံေတြက အယံုအႀကည္ကင္းမဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။
ရုပ္ထုအေႀကာင္း မေျပာခင္ ဆီနီဂယ္နိုင္ငံအေႀကာင္း နည္းနည္းေတာ့ ေျပာမွရမယ္။ ဆီနီဂယ္နိုင္ငံဟာ အာဖရိကအေနာက္ဖက္ျခမ္းမွာ ရိွျပီး၊ ဆိုရွယ္လစ္တစ္ပါတီ အာဏာရွင္ေအာက္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္ႀကာေနခဲ့ရျပီး အင္မတန္မွ ဆင္းရဲမဲြေတတဲ့ နိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ နိုင္ငံရဲ့ ျပည္ပပို ့ကုန္ဟာ ေျမပဲနဲ ့ငါး တင္ပို ့တဲ့နိုင္ငံျဖစ္ျပီး အလုပ္လုပ္နိုင္သူ လူဦးေရ တ၀က္ေလာက္ဟာ အလုပ္လက္မဲ့ေတြ ျဖစ္တယ္။ အာဏာရလာတဲ့ သမၼတ ၀ိတ္ဒ္ ( Wade) ဟာ ဒီမိုကေရစီ နည္းလမ္းတက်နဲ ့ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ မဲအမ်ားဆံုးနဲ ့အနိုင္ရလာတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ခ်စားမွု၊ ေဆြမ်ိဳးသားျခင္းေတြကိုသာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ ေပးထားမွု စတာေတြေႀကာင့္ အတိုက္အခံေတြက အယံုအႀကည္ကင္းမဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလို ဆင္းရဲတဲ့နိုင္ငံမွာ ေကာင္းမြန္တဲ့ တာ၀န္ခံတဲ့အစိုးရ တစ္ရပ္ျဖစ္လာေအာင္ ဆိုျပီး နိုင္ငံတကာက ၀ိုင္း၀န္းေထာက္ပံ့ေနႀကပါတယ္။ အေမရိကန္ အစိုးရဟာ ဆီနီဂယ္လ္ အစိုးရ လည္ပတ္နိုင္ဘို ့ အတြက္ ျပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္းက ေဒၚလာ သန္းေပါင္း ၅၄၀ ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို တိုင္းျပည္အတြက္ အက်ိဳးရိွမဲ့ က႑ေတြမွာ တိုင္းျပည္ဘ႑ာေငြေတြကို သံုးမဲ့အစား ေဒၚလာ ၂၇ သန္းအကုန္အက် ခံျပီး ရုပ္ထုတည္ေဆာက္လိုက္ေတာ့ ပြက္ေလာရိုက္ေအာင္ ေ၀ဘန္ႀကေတာ့တာပါပဲ။ အနာေပၚတုတ္က် ဆိုသလို သမၼတ ၀ိတ္က ဒီရုပ္ထုကို ႀကည့္ဖို ့ ေရာင္းရတဲ့ လက္မွတ္တန္ဘိုးေတြထဲက ၃၅ ရာခိုင္ႏွုန္းဟာ သူ ့အတြက္ ျဖစ္ရမယ္ဆိုျပီး သတ္မွတ္လိုက္ျပန္ပါတယ္။
အတိုက္အခံေတြကေတာ့ သမၼတဟာ အာဏာကို အလဲြသံုးစားလုပ္တယ္။ ဒီရုပ္ထုအစား တန္ဘိုးနည္းတဲ့ ရုပ္ထုလုပ္ရင္ မရဘူးလား အစရိွသျဖင့္ ေ၀ဘန္ႀကပါတယ္။ မူဆလင္ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း ဒီရုပ္ထုရဲ့အမ်ိဳးသမီးဟာ ရင္သားတစ္ျခမ္းေပၚေနတဲ့ ပံုျဖစ္တဲ့အတြက္ မူဆလင္ ဘာသာေရးနဲ ့မညီညြတ္ဘူး အစရိွသျဖင့္ ေ၀ဘန္ပါတယ္။ သမၼတဘက္ကလည္း ထံုးစံအတိုင္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ျပန္လည္ေခ်ပတယ္ေပါ့။
ဒီရုပ္ထုအေႀကာင္းကို NPR နဲ ့ Fareed Zakaria မွာ ဖတ္ရ ၊ ႀကည့္ရေတာ ့ ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ ရုပ္ထုရူး ရူးတဲ့အေႀကာင္း သြားသတိရမိတယ္။ လြတ္လပ္ေရးဖခင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ရုပ္ထုေတြကို ေလးစားရမွာေႀကာက္ေတာ့ ေရွးဘုရင္မ်ား ရုပ္ထုကို ေနျပည္ေတာ္မွာ တခမ္းတနား ေဆာက္ေတာ့တာပါပဲ။
ဆီနီဂယ္က ရုပ္ထုဟာ ဘယ္ေလာက္ကုန္တယ္၊ လူေတြ ဒီအေပၚမွာ ဘယ္လိုခံစားရတယ္၊ အစိုးရတစ္ရပ္အေနနဲ ့တိုင္းျပည္အေပၚမွာ ဘယ္လို တာ၀န္ယူရမယ္ အစရိွသျဖင့္ ေဖၚျပခြင့္ ရတာျမင္ေတာ့ ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ လြတ္လပ္စြာ ေဖၚျပခြင့္ေတာ့ ရေသးသားပဲလို ့ေျဖသိမ့္မိတယ္။
ျမန္မာနိုင္ငံမွာေတာ့ ဒီရုပ္ထုေတြကို ေ၀ဘန္ဖို ့ေနေနသာသာ အားလံုးကို ရိွခိုးခိုင္းမွာေတာင္ ေႀကာက္ေနရတဲ့ အျဖစ္မ်ိဳးပါ။ တိုင္းျပည္အတြက္ တိုးတက္ရာ တိုးတက္ေႀကာင္းေတြ အသာထား၊ ပညာေရး က်မၼာေရးေတြ အသာထား၊ ဗိုလ္သန္းေရႊတို ့ကေတာ့ အႏွစ္ ၂၀ လံုးလံုး ေနရာခ်လို ့မျပီးေသးဘူး။ ေနျပည္ေတာ္က ရုပ္ထုတန္ဘိုး ဘယ္ေလာက္ကုန္သလဲ နဲ ့ ဘာရည္ရြယ္ခ်က္လဲဆိုတာေတာင္ မထုပ္ျပန္တဲ့အျပင္ ရုပ္ထုတင္ မကဘူး၊ ျမိဳ ့ေတာ္ပါ ေျပာင္းျပီးတည္ေဆာက္ေနတာ ေတြ ့ရေတာ့ အင္း... ဒင္းတို ့ တတ္လဲတတ္နိုင္ပါ့။
ဒီပို႔စ္က သံလြင္အိပ္မက္ ဆီကေန ခြင့္ျပဳခ်က္ ယူၿပီး သေဘာက်လို႕ ျပန္တင္ထားတာပါ..။ မူရင္း ဘေလာ့က .. http://www.salween-dream.blogspot.com/
အတိုက္အခံေတြကေတာ့ သမၼတဟာ အာဏာကို အလဲြသံုးစားလုပ္တယ္။ ဒီရုပ္ထုအစား တန္ဘိုးနည္းတဲ့ ရုပ္ထုလုပ္ရင္ မရဘူးလား အစရိွသျဖင့္ ေ၀ဘန္ႀကပါတယ္။ မူဆလင္ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း ဒီရုပ္ထုရဲ့အမ်ိဳးသမီးဟာ ရင္သားတစ္ျခမ္းေပၚေနတဲ့ ပံုျဖစ္တဲ့အတြက္ မူဆလင္ ဘာသာေရးနဲ ့မညီညြတ္ဘူး အစရိွသျဖင့္ ေ၀ဘန္ပါတယ္။ သမၼတဘက္ကလည္း ထံုးစံအတိုင္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ျပန္လည္ေခ်ပတယ္ေပါ့။
ဒီရုပ္ထုအေႀကာင္းကို NPR နဲ ့ Fareed Zakaria မွာ ဖတ္ရ ၊ ႀကည့္ရေတာ ့ ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ ရုပ္ထုရူး ရူးတဲ့အေႀကာင္း သြားသတိရမိတယ္။ လြတ္လပ္ေရးဖခင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ရုပ္ထုေတြကို ေလးစားရမွာေႀကာက္ေတာ့ ေရွးဘုရင္မ်ား ရုပ္ထုကို ေနျပည္ေတာ္မွာ တခမ္းတနား ေဆာက္ေတာ့တာပါပဲ။
ဆီနီဂယ္က ရုပ္ထုဟာ ဘယ္ေလာက္ကုန္တယ္၊ လူေတြ ဒီအေပၚမွာ ဘယ္လိုခံစားရတယ္၊ အစိုးရတစ္ရပ္အေနနဲ ့တိုင္းျပည္အေပၚမွာ ဘယ္လို တာ၀န္ယူရမယ္ အစရိွသျဖင့္ ေဖၚျပခြင့္ ရတာျမင္ေတာ့ ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ လြတ္လပ္စြာ ေဖၚျပခြင့္ေတာ့ ရေသးသားပဲလို ့ေျဖသိမ့္မိတယ္။
ျမန္မာနိုင္ငံမွာေတာ့ ဒီရုပ္ထုေတြကို ေ၀ဘန္ဖို ့ေနေနသာသာ အားလံုးကို ရိွခိုးခိုင္းမွာေတာင္ ေႀကာက္ေနရတဲ့ အျဖစ္မ်ိဳးပါ။ တိုင္းျပည္အတြက္ တိုးတက္ရာ တိုးတက္ေႀကာင္းေတြ အသာထား၊ ပညာေရး က်မၼာေရးေတြ အသာထား၊ ဗိုလ္သန္းေရႊတို ့ကေတာ့ အႏွစ္ ၂၀ လံုးလံုး ေနရာခ်လို ့မျပီးေသးဘူး။ ေနျပည္ေတာ္က ရုပ္ထုတန္ဘိုး ဘယ္ေလာက္ကုန္သလဲ နဲ ့ ဘာရည္ရြယ္ခ်က္လဲဆိုတာေတာင္ မထုပ္ျပန္တဲ့အျပင္ ရုပ္ထုတင္ မကဘူး၊ ျမိဳ ့ေတာ္ပါ ေျပာင္းျပီးတည္ေဆာက္ေနတာ ေတြ ့ရေတာ့ အင္း... ဒင္းတို ့ တတ္လဲတတ္နိုင္ပါ့။
ဒီပို႔စ္က သံလြင္အိပ္မက္ ဆီကေန ခြင့္ျပဳခ်က္ ယူၿပီး သေဘာက်လို႕ ျပန္တင္ထားတာပါ..။ မူရင္း ဘေလာ့က .. http://www.salween-dream.blogspot.com/
3 ဦး၏ေဆြးေႏြးခ်က္:
ကုန္ခ်င္သေလာက္ ကုန္စမ္းပါေစ ကိုယ္႔ပိုက္ဆံကုန္တာ မွတ္လို႕
အဲဒါေနာ္ တည္ဆဲဥပေဒနဲ႕ေနာ္ အဲဒါေနာ္ ညွိေနတာေနာ္
ၾကည္႕လုပ္ ၊ ႏုိင္ငံေတာ္ကိုဖ်က္ဆီးလိုသူမ်ားဥပေဒနဲ႕ေနာ္
အဲဒါေနာ္ ညွိေနတာေနာ္....................
အေပၚက လူသားႏွစ္ဦး ..
မေနာက္ရပါ.. ေစာင္းေျမာင္း မေျပာရပါ.. ပို႔စ္ပဲ တင္ခြင့္ျပဳထားတာပါ..။ မန္႕ခ်င္တိုင္း မန္႕ခြင့္မျပဳ..။
အထက္ အမိန္႕အရ .. တီ.. တီ..။
မေဗဒါ (၈၈)
Post a Comment